Onze naam 1811

De oorsprong van onze familienaam ligt in Wartena

 

In 1811 stelde Napoleon Bonaparte de Burgerlijk Stand in en iedereen werd verplicht een familienaam aan te nemen.

Marijke Hessels (1735-1811) , de kleindochter van Lolcke Gerrits, was getrouwd met Bôte Abes (1733-1803) een scheepsbouwer in Wartena.
Zij kregen 3 zonen : Hessel, Johannes en Fedde die alle drie een andere familie naam aannamen :

Johannes Bôtes (1771-1828) koos de naam “Hooghiemstra” omdat hij boerde op “Het Hooghiem” ook wel “Tyallehiem” genoemd, tussen Wartena en Warga.
Fedde Bôtes (1773-1833) koos de naam “van der Werf “ omdat er een scheepswerf in de familie was.
Hessel Bôtes (1768-1855) koos de naam “van der Kolk” omdat er bij die scheepswerf een zwaaikolk was.

Een “kolk” is niet alleen een draaiende werveling in water (een draaikolk) maar ook een plaats bij een scheepswerf waar grotere schepen kunnen keren. Een z.g. zwaaikolk.

Hun 2 zusters Adriaantje Bôtes (1766-1853) en Ytje Bôtes (1779-1846) werden eveneens met de naam  “van der Kolk”  ingeschreven. Opvallend is dat zij toen al getrouwd waren.
Mogelijk was Hessel een soort Pater Familias. Volgens het kadaster bezat hij in 1832 een werf met zwaaikolk, boerderijen en meerdere landerijen rond Wartena uit overerving van zijn voorouders.
Of de drie broers onwetend van elkaar verschillende familie namen kozen of omdat ze wellicht in onmin met elkaar leefden zullen we waarschijnlijk nooit te weten komen.

De naamgevingsakte gedateerd 27 december 1811 vermeldt nog een aantal bijzonderheden over gezinssamenstelling van Hessel Bôtes.

Onze naamgever Hessel Bôtes van der Kolk trouwde in 1797 met Trijntje Wybes (1770-1813) geboren in Dronrijp maar ze hadden echter geen lang en gelukkig leven. Trijntje overleed in 1813 bij de geboorte van haar zevende kind Catharina. De baby overleed enkele dagen later. Een jaar later verloor Hessel zijn oudste dochter Marijke Hessels (1798-1814) op 17 jarige leeftijd.

Hessel en Trijntje kregen 7 kinderen :
Marijke Hessels van der Kolk (1798-1814)
Wybe Hessels van der Kolk (1801-1866) trouwde in 1829 met Jeltje Jacobs Lab (1803-1880)
Bôte Hessels van der Kolk (1804-1866) trouwde in 1842 met Hincke Lucas Sinnema (1819-1894) Zij vertrokken rond 1860 naar Leeuwarden aan de Dokkumer Ee.
Antje Hessels van der Kolk (1806-1888) trouwde in 1829 met Tette Hendriks Langhout (1806-1888)  (zie verder familie Boekema)
Dieuwke Hessels van der Kolk (1810-1875) trouwde 2 maal
Ytje Hessels van der Kolk (1810-1868) trouwde in 1830 met Hans Tjerks van der Meer (1804-1860)   (zie verder  familie Ferwerda / van Doorn)
Catharina (Trijntje overleed in 1813  2 dagen na haar geboorte nadat haar moeder de bevalling niet overleefde.

In dit verhaal over de familie van der Kolk volgen we Bôte Hessels die zich aan het eind van zijn leven (rond 1860) met zijn twee zonen Hessel Bôtes (1846-1932) en Lucas Bôtes (1851-1917) en de andere kinderen in Leeuwarden aan de Dokkumer Ee vestigden en daar de scheepstimmerwerf  “De Helling” begonnen. Hun werf in Wartena had dezelfde naam.

In het centrum van Wartena bestaat nu nog steeds de oude werf “De Helling” die nu in gebruik is als horecagelegenheid  “Skuthus”  aan het Hellingpead.  De zwaaikolk is verder uitgegraven tot een kleine jachthaven.
In 2016 is het “Skuthus” zwaar beschadigd door een brand. De horeca bestemming zal waarschijnlijk niet terugkeren en na herstel zal er een andere bestemming worden gezocht.  Mogelijk een atelier van een kunstenaar.

naar boven